کاربرد تکنیک تحلیل پوششی داده‌ها در ارزیابی کارایی انرژی واحدهای تولید مرغ گوشتی (مطالعه موردی: منطقه آزاد ماکو)

با افزایش جمعیت و به تبع آن افزایش تقاضا و ارتقای استاندارد سطح زندگی، کاربری انرژی در صنعت مرغداری رو به افزایش است. با توجه به اهمیت انرژی به عنوان نهاده‌ای مؤثر در مرغداری، تحقیق حاضر به منظور تحلیل کارایی انرژی و شاخص‌های مدیریتی واحدهای تولیدی مرغ گوشتی در منطقه آزاد ماکو انجام گرفت. اطلاعات مورد نیاز از 21 واحد مرغداری با تکمیل پرسشنامه و مصاحبه حضوری در دوره جوجه‌ریزی آبان، آذر و دی ماه 1394 جمع آوری شد. کارایی انرژی با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها با مدل‌های بازده ثابت و متغیر نسبت به مقیاس بر اساس 5 نهاده انرژی شامل جوجه، دان مصرفی، سوخت، الکتریسیته و کارگر و 2 ستانده انرژی شامل گوشت مرغ و کود مرغی محاسبه شد. بر اساس مدل بازده ثابت نسبت به مقیاس، از 21 واحد مرغداری مورد بررسی، 13 مرغداری (9/61%) دارای امتیاز کارا و 8 مرغداری (1/38%) دارای امتیاز ناکارا بوده‌اند. همچنین بر اساس مدل بازده متغیر نسبت به مقیاس، 15 واحد (42/71%) کارا و 6 واحد (57/28%) ناکارا بوده‌اند. به علاوه، بیشترین و کمترین مصرف انرژی از کل انرژی مصرف شده به ترتیب مربوط به سوخت گازوئیل (2/66 درصد) و نیروی‌کار (07/0 درصد) می‌باشد. همچنین، مرغداران در مصرف سوخت بیشترین میزان ناکارایی و در مصرف جوجه کمترین میزان ناکارایی را داشته‌اند. ناکارایی مصرف گازوئیل به دلیل همزمانی دوره جوجه‌ریزی مورد بررسی با دوره سرما، عدم مدیریت صحیح مصرف به ویژه در سیستم گرمایشی سالن‌ها و استفاده از گازوئیل بعنوان سوخت گرمایشی خانه‌های کارگری می‌باشد.